సంగీత సరస్వతి కళానిధి అపర గాన గంధర్వ కోకిల ఎమ్మెస్ సుబ్బలక్ష్మి గారు
అక్టోబర్ 12 హైదరాబాద్: భారత రత్న ఎం.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి – భక్తి, సంగీతం, సౌందర్యానికి ప్రతిరూపం
భారతీయ సాంస్కృతిక లోకంలో సంగీతం అనేది భగవంతుని భాష. ఆ భాషకు స్వరరూపం ఇచ్చినవారిలో ముందువరుసలో నిలిచింది ఎం.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి గారు. ఆమె గళం వినగానే శ్రోతల హృదయాల్లో భక్తి ఉప్పొంగేది, కంటిలో నీళ్లు మసకబారేవి.
🎶 జననం మరియు బాల్యం
ఎం.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి గారు 1916 సెప్టెంబర్ 16న మదురైలో జన్మించారు. ఆమె తల్లి శాక్కుబాయి అద్భుతమైన వీణా విద్వాంసురాలు. ఇంట్లోనే సంగీత వాతావరణం ఉండటంతో చిన్న వయస్సులోనే సుబ్బలక్ష్మి గారి గళంలో దేవదేవాలయాలు మోగాయి. ఐదు సంవత్సరాల వయసులోనే సంగీత ప్రదర్శనలు మొదలయ్యాయి.
🌿 సంగీతంలో ప్రస్థానం
సుబ్బలక్ష్మి గారు కర్ణాటక సంగీతాన్ని తన స్వరంతో ఆకాశానికి చేర్చారు. ఆమె పాడిన ప్రతి కృతి — రామభక్తి, కృష్ణభక్తి, శివభక్తి వంటి ఆధ్యాత్మిక ప్రవాహాలతో నిండిపోయి ఉండేది.
“భజ గోవిందం”, “హరి తుమ్ హరో”, “మై పాయో జీ మైనే” వంటి పాటలు కేవలం సంగీత కృతులు కాదు — ఆధ్యాత్మిక అనుభూతులు.
🎤 సినిమా ప్రయాణం
ఆమె కొంతకాలం సినిమాల్లోనూ నటించారు. సేవా సదన్ (1938) సినిమాలో నటనతోపాటు పాటలతోనూ ఆకట్టుకున్నారు. కానీ ఆమె గమ్యం దేవాలయాల గర్భగుడిలో పాడే గానం — సినిమా కాంతుల కంటే ఆధ్యాత్మిక కాంతి ఎక్కువగా ఆమెకు ఇష్టం.
🕉️ భక్తి స్వరూపం
తన గానం ద్వారా దైవాన్ని ఆహ్వానించగల శక్తి ఉన్న అరుదైన గాయని ఆమె. టైరువయ్యా కృతులు, మీరా భజనాలు, విష్ణుసహస్రనామం, సుబ్రహ్మణ్య భావనలు — అన్నీ ఆమె స్వరంలో ఒకే తాత్పర్యాన్ని కలిగించేవి: దైవానుభూతి.
🏅 గౌరవాలు, పురస్కారాలు
ఎం.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి గారికి ఎన్నో విశిష్టమైన పురస్కారాలు లభించాయి —
1954లో పద్మభూషణ్,
1975లో పద్మవిభూషణ్,
1988లో రామకృష్ణ మఠ్ సాంస్కృతిక పురస్కారం,
1998లో భారత దేశ అత్యున్నత గౌరవం భారత్ రత్న.
ఆమె ఈ గౌరవాన్ని అందుకున్న తొలి సంగీత కళాకారిణి.
🌸 వ్యక్తిత్వం
ఆమె గళం ఎంత మృదువుగా ఉందో, అంతే మృదువుగా ఆమె హృదయం కూడా ఉండేది. తన సంపాదనలో చాలా భాగం దానధర్మాలకు, విద్యాసంస్థలకు, గౌశాలలకు విరాళంగా ఇచ్చారు.
🌕 విరమణ మరియు వారసత్వం
2004 డిసెంబర్ 11న ఈ భూమి ఆమె గళాన్ని కోల్పోయింది. కానీ ఆమె స్వరం ఇప్పటికీ ప్రతి ఆలయంలో, ప్రతి భక్తుని హృదయంలో మార్మోగుతూనే ఉంది.
✨ సారాంశం
ఎం.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి గారు కేవలం సంగీత విద్వాంసురాలు కాదు — ఆమె సంగీతం పూజ అయింది. ఆమె గళం మంత్రం అయింది. ఆమె జీవితం దైవానుభూతి అయింది.
About The Author
